هنر پرچمدوزی تلفیق عشق، دلدادگی، استعداد و خلاقیت /حرفه بینظیر بدون شاگرد در همدان
تاریخ انتشار: ۲۱ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۲۶۸۱۸
ایسنا/همدان هنگامی که نام مراسمات مذهبی به ویژه عزاداری سید و سالارشهیدان امام حسین (ع) و شهدای کربلا برده میشود شاید اولین چیزی که در ذهن میآید پرچمهای عزاداری منقش به اسامی اهل بیت(ع)، بیرق، علم و کتلهای عزاداری است که زینت بخش مراسمها، حسینیهها و تکایا هستند گویی بدون حضور این پرچمها چیزی کم است و رقص پرچم در میان دسته عزاداران و سینهزنان حال و هوای دیگری به مراسم میبخشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش ایسنا، با جستجوی کوتاهی درمییابیم که همگی خاطرات مشابهی در دوران کودکی از تماشا و خیرهشدن به پرچمها و پردههای گلدوزی با اسامی اهل بیت(ع)، شعر و سوگوارهای در وصف ایشان گاه نقش رزم واقعهی کربلا در میان نقشهایی چون گل و مرغ، بته جقه یا همان قهر و آشتی داریم حافظه تاریخی نسلهای متمادی از اهمیت و ارزش خاص پرچمها و بیرق در مراسمات مذهبی حکایت میکند پرچمهایی که زمانی توسط استادکاران ماهر و بهنام در میان اشک و روضه دوخته میشد اما در طول زمان دوخت این پرچمها نیز از جریان ماشینیشدن و مکانیزهشدن جهان عقب نمانده و جای پرچمدوزان ماهر این عرصه را گرفت و همین امر هنر اصیل و زیبای پرچمدوزی را به مهجوریت برد.
اما از میدان مرکزی شهر به سمت خیابان شهدا که حرکت کنی کمی پایینتر از کوچه حوزه علمیه به مغازهای کوچک و با صفا میرسی که ابتدای آن پرچمهای زیادی آویخته شده و هنوز از آن صدای چرخ گلدوزی به گوش میرسد داخل مغازه که میشوی تا چشم کار میکند پرچمهای بزرگ و کوچکی به رنگهای قرمز، مشکی و سبز که با ظرافت و دقت خاصی شعرنویسی و گلدوزی شده که از چشم هر بیینندهای دلبری میکند، در میان انبوهی از این پرچمها پیرمردی را میبینی که با آرامش و دقت خاصی یا مشغول به کار پرچمدوزی یا پاسخ به درخواست خریدارانی است که برخی از آنها از استانهای دیگر برای خرید پرچم به سراغ او آمدهاند.
قاسم محمدی، قدیمیترین و تنها پرچمدوز در استان همدان و غرب کشور است که ۶۴ سال از عمر ۷۵ ساله خود را پشت چرخ گلدوزی صرف خدمت به خاندان اهل بیت(ع) با این هنر بینظیر و زیبا کرده است، مشتریان بیشمار در مغازهاش فرصت لحظهای تعلل و استراحت را به او نمیدهد ولی همچنان با همان آرامش و سکوت به کار خود ادامه میدهد.
در مراجعه اول به دلیلی شلوغی مغازه فرصتی برای مصاحبه پیش نیامد، قرار مصاحبه موکول شد به روز بعد ۸ صبح که مراجعات کمتری دارد. روز بعد بر سرساعت مقرر به مغازهاش رفتم در آن ساعت از روز بازار آرامتر و آقای محمدی نیز پشت دخل مغازه خود به انتظار نشسته بود خلوتی کوتاهمدت مغازه اجازه داد تا بتوانم بار دیگر مغازه را با دقت ببینم تعدادی لوازم، ادوات تعزیه و علامتها و علمهای عزاداری نیز در بین پارچهها جایی برای خود باز کردهاند اما در میان پرچمهایی رنگارنگی که گاه قد آن تا سقف میرسید میز و چرخ خیاطی به چشم میخورد که روغنکاریهای سیاه رنگ آن خبر از استفاده دائم و طولانیمدت از آن میداد.
حین اینکه منتظر است چایی که به تازگی ریخته سرد شود با سلامی به پیشگاه اباعبدالله الحسین (ع) از زمینه جذب خود به این هنر میگوید: پدر و مادر بنده اصالتا همدانی هستند ولی در تهران بزرگ شدهام و حرفه گلدوزی را نیز همانجا در سن ۱۰ سالگی آموختم در آن زمان برای جهیزیهها، روتختی و... کار گلدوزی انجام میشد اما در کنار آن گاهی پرچمدوزی هم میکردیم ولی بخاطر علاقه خاصی که به اهل بیت(ع) به ویژه شهیدان کربلا داشتم تصمیم گرفتم کار پرچمدوزی را آغاز کنم و بعد از گذشت ۶۴ سال هر روز از ۵ صبح تا ۸ شب به صورت یکسره مشغول به کار هستم.
مدتی در تهران فعالیت داشتم که سرهنگ گلستانی، رئیس شهربانی همدان به من پیشنهاد داد که "به همدان بیا زیرا شهر دارالمومنین همدان چنین کسی را برای پرچمدوزی ندارد" و همین مسئله چراغ مهاجرت من به همدان را روشن و وی زمینههای آغاز بکار من در استان را فراهم کرد و الان نزدیک به ۵۰ سال است در همدان مشغول به کار هستم و تنها پرچمدوز غرب کشور هستم.
از گفتهاش متحیر میشوم که چگونه ممکن است شغلی به چنین زیبایی و ظرافت متقاضی نداشته باشد، کمی از چاییاش مزه میکند میگوید: اینکار استعداد بسیار، علاقه و عشقبازی میخواهد مانند شما که عاشق کارتان هستید سختیهایی آن را میپذیرید کسی که در این راه قدم میگذارد باید «پیهی چشمش را آب کند» این هنر در فکر، قلب و روح انسان جریان دارد، هربار که پشت چرخ مینشینم با کارم عشقبازی و طرح جدیدی را خلق میکنم در واقع من در گذشته شاگردان بسیاری داشتم اما همانطور که گفتم باید علاوه بر علاقه استعداد و خلاقیت نیز داشته باشی از طرفی دیگر این حرفه با توجه به سختی کار درآمد پایینی دارد که یکی از دلایل عدم گسترش آن در استان است.
همانطور که به پرچم روبهرویش نگاه میکند میگوید: برای اینکار باید سلیقه بهخرج داد الگوی از پیش آمادهای ندارد که از روی آن کپی کنی گاهی وقتی که به مهمانی میروم یا در خیابان اگر نقش یا طرحی زیبا ببینم آن را به ذهن میسپارم و آن را به روی پارچه گاهی با تغییر گاهی عین همان طرح میزنم تا ببینم چطور میشود.
این هنر از گذشته تا به امروز تغییرات زیادی داشته است برای مثال قدیمها پرچمها لچکی، دو چوبه، سه گوش و کتل بود که فقط روی یک سمت آن اسامی اهل بیت(ع) نوشته میشد اما در حال حاضر روی کتل میتوانم دورو و تمام آیه گلدوزی کنم هرسال با توجه به سلیقه و درخواست مشتریان طرحها را تغییر میدهم همچنین امروزه جنس پارچه، مدت زمان آمادهسازی پرچم نیز تغییر کرده است زیرا در گذشته از پارچه ابریشمی برای دوخت پرچم استفاده میشود همچنین چرخها نیز با دینام کار میکردند که مدت دوخت نسبت به حال چندین برابر بود.
مدت زمان دوخت هر پرچم را جویا میشوم که اشارهای به یکی از پرچمها میکند و میگوید: یک پرچم ساده و متوسط مثل اینکار یکی دو روز زمان میبرد و متقابلا کارهای شلوغ و بزرگتر زمان بیشتری میطلبد، هیئتیهای کهنهکار به این امر واقف هستند و از چند ماه قبل سفارشات خود را ثبت میکنند ولی متأسفانه برخی همشهریان یکی دو روز مانده به مراسماتشان به ما مراجعه میکنند و توقع دارند کار گلدوزی شدهای را همان روز تحویلشان بدهم که اصلا مقدور نیست.
در میان گفتوگو صدای پسری جوان که به دنبال آوازه آقای محمدی از شهرستان دیگری آمده توجهمان را جلب میکند و کارش را راه میاندازد و سریع پای مصاحبه بازمیگردد؛ از حس و حال و برکات این کار میپرسم بی درنگ میگوید: هر کدام از اهل بیت (ع) صفت خاصی دارند و به همان میزان نیز رنگ و بوی کار نیز متفاوت است و در تمام این سالها نیز نوشتن نام اهل بیت(ع) نیز باعث شده رفاقت و دوستی شیرین و خاصی با آنان داشته باشم و معجزههای زیادی نیز برایم رخ داده است و بسیاری از کسبه بازار هر روز برای شنیدن آنان به مغازهام سر میزنند.
گاهی وقتها قبل از شروع کار حس و حال خاصی به انسان دست میدهد و همین حس و حال چراغی برای ایجاد یک طرح جدید برایم میشود که واقعا احساس شیرینی برایم است الحمدالله در این خانه تا به حال سختی نداشتهام به قولی «باریک شدهام ولی نبریدم» همه جا دستم را گرفتهاند.
از معجزاتش پرسیدم چشمانش پر از اشک شد و با صدای لرزان ادامه داد: معجزه که بسیار دیدهام ولی سه سال پیش به یک عارضه قلبی سخت دچار شدم و حالم به حدی بد بود که پزشکان همدانی مرا به یکی از پزشکان حاذق تهران ارجاع دادند ولی به علت شلوغی بیش از حد، عمل من به ۶ ماه دیگر موکول شد و همانطور که در بیمارستان بودم دلم شکست و به حضرت عباس(ع) گلهکردم که آقاجان یک عمر اسم شما را نوشتم نگذارید اینجا غریب و تنها بمانم یک لحظه حس کردم در آغوش آقا هستم؛ کمی بعد که آرام شدم داشتم با پسرم از بیمارستان خارج میشدم که خانمی موقر جلو آمد و متوجه احوال بدم شد و سریع مقدمات عمل من را فراهم کرد؛ من ایشان را نمیشناختم و بعدا فهمیدم یکی از معاونین بیمارستان بود تنها بعد از ۵ دقیقه از توسلم به حضرت عباس(ع) نگذشته بود که مشکلم حل شد.
میگوید بیشتر پرچمهای گلدوزی هیئتهای همدان را دوخته است و حتی از استرالیا و برخی کشورهای خارجی نیز مشتری دارد، از حسش وقتی پرچمهایشان را بر سر در حسینیهها میبیند میپرسم: برای من کیفیت کار بسیار مهم است اول از همه نگاه میکنم پرچم ایرادی دارد یا نه تا عیبهای کار خودم را بهتر بشناسم و بعد از آن از نگاه کردن به کار دست خودم بسیار لذت میبرم.
بار دیگر مشتری آذری زبانی که شال و ادوات علامت عزاداری میخواهد صحبتش را قطع میکند، پس از وقفهای مصاحبه را ادامه میدهد از او قیمت پرچمها را جویا میشوم: بستگی به سفارش مشتری از ۵۰ هزار تومان تا ۱۰ میلیون تومان هزینه یک پرچم میشود که هرکدام از یک روز تا یک ماه شاید هم بیشتر زمان برای دوخت میبرد.
شلوغی مجدد مغازه فرصت ادامه مصاحبه دریغ کرد و به عنوان آخرین سئوال آرزوی آقای محمدی را جویا شدم که فقط از خداوند متعال آرزوی سلامتی و عاقبتبخیری جوانان را داشت.
بار دیگر هنگام خروج نگاهی به پرچمها کردم اما اینبار نگاهم متفاوتتر بود پشت هر نام، هر پیچ گل، هر شعر و هر نقش داستانی از عشقبازی و دلدادگی قدیمیترین و تنها پرچمدوز همدان نهفته است پرچمدوزی که این روزها نگرانی خود را برای وجود شاگردی زبردست که راه او را ادامه بدهد، زیر خطوط سوزن چرخ گلدوزی پنهان میکند و عاشقانه طرح و نقش جدیدی را برای زینتبخشی به مراسمات آل الله خلق میکند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری پرچم دوزی پرچم بیرق حسینی پرچم دوزی اهل بیت ع پرچم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۲۶۸۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فرزندان با استعداد خود را به حوزه های علمیه بفرستید
به گزارش خبرنگار حوزه استان های خبرگزاری تقریب، آیتالله مصطفی محامی نماینده ولیفقیه در سیستان و بلوچستان در خطبههای نمازجمعه این هفته زاهدان با قرائت و شرح فرازی از دعای۲۷ صحیفه سجادیه بهوبیان نکاتی پیرامون افزایش سطح معرفت، علم و بصیرت در مسیر مبارزه با دشمن پرداخت.
امام جمعه زاهدان با اشاره به برخی مناسبتهای پیش رو عنوان کرد: سهشنبه ۱۱ اردیبهشتماه تحت عنوان روز کارگر نامگذاری شده که این روز را خدمت جامعه کارگری تبریک عرض نموده و از همه کسانی که با احساس مسئولیت و صبورانه برای رشد اقتصادی کشور تلاش میکنند تقدیر و تشکر میکنیم.
آیتالله محامی اظهار داشت: رشد اقتصادی جامعه و چرخش چرخ اقتصاد و معیشت مردم بر محور کار و کارگر است و کارگران و کارفرمایان در خط مقدم و خاکریز اول این جبهه و جهاد اقتصادی هستند و طبعأ نامگذاري یک روز تحت عنوان روز کارگر برای تقدیر و تشکر از آنهاست و به تعبیر امام خمینی(ره) :"هر روز، روز کارگر است و جامعه نیازمند تلاش این قشر محترم و ارزشمند است".
وی اضافه کرد: قدرشناسی از این عزیزان نه تنها در زبان بلکه باید در مقام عمل هم باشد و رسیدگی به جامعه کارگری و پاسخ به انتظارات آنها تقدیر عملی از آنها است. وی افزود: حمایت قانونی، تامین آبرومند معیشت و زندگی، حقوق کافی، امنیت شغلی و تامین عادلانه حق کارگر و کارفرما نمونههایی از اقدامات عملی مورد نیاز است و طبعا هم کارگر و هم کارفرما باید به حق خود برسد تا برای هر دو صرفه کار و سرمایهگذاری داشته باشد و امیدواریم با لطف الهی و کمک دولتمردان و تلاش آنها برای خدمت بیشتر به جامعه کارگری و حل مشکلات کارگران و کارفرمایان شاهد بهبود معیشت این قشر زحمتکش باشیم چرا که بهبود معیشت این افراد موجب رشد اقتصادی جامعه و بهبود معیشت سایر اقشار مردم و در نهایت تحقق شعار سال خواهد بود.
آیتالله محامی اظهار کرد: دوازدهم اردیبهشتماه سالروز شهادت استاد شهید آیتالله مرتضی مطهری است و به همین مناسبت تحت عنوان روز معلم نامگذاری شده است که این روز را به همه کسانی که در امر تعلیم و تربیت جامعه تلاش میکنند اعم از معلمان آموزش و پرورش، اساتید حوزههای علمیه و دانشگاهها تبریک و تهنیت عرض میکنیم.
امام جمعه زاهدان افزود: قدرشناسی از معلمان و اساتید حوزه و دانشگاه تنها به زبان نیست بلکه تقدیر عملی این است که ارزشگذاری و قدرشناسی برای علم و عالم در جامعه گسترش یابد و فرهنگ جامعه فرهنگ پیگیری و پیجویی برای کسب علم و دانش باشد و دانشجویی، علم آموزی و دانش آموزی فرهنگ و افتخاری برای نسل جدید ما باشد.
وی گفت: معلمان و اساتید زمانی خوشحال میشوند که ببینند جوانان قدر علم و عالم را میدانند و تمام همت و تلاش خود را برای خوب درس خواندن و فتح قلههای علم به کار میبندند. وی ادامه داد: تقدیر عملی شاگرد از استاد، خوب درس خواندن، دل دادن به درس و رشد علمی است تا استاد احساس کند که زحمات او هدر نرفته است.
نماینده ولیفقیه در سیستان و بلوچستان گفت: جلوه دیگر تقدیر عملی از معلم و استاد این است که معلمان و اساتید بزرگ و نمونه را بشناسیم، از آنها درس و الگو بگیریم و راه آنها را ادامه بدهیم.
وی افزود: شهید مطهری دارای ویژگیهای متعددی بود از جمله قوت عقل و عقلانیت، قوت علمی و دانش بالا، دقت نظر، بصیرت و تیزبینی، نگاه نافذ، ایمان بالا، کار مخلصانه و دغدغه و دلسوزی برای جامعه اسلامی و نشانههای این ویژگیها نیز مشخص است و کتابهای علمی و دقیقی از ایشان به جای مانده است به گونهای که حضرت امام خمینی(ره) تعبیر بلندی در خصوص ایشان دارند و فرمودند:" من هیچکس را نمیشناسم که بگویم همه کتابهایش مفید است و مردم را به کتابهای او ارجاع دهم اما آقای مطهری این گونه است و همه کتابهای او علمی و دقیق است".
امام جمعه زاهدان تصریح کرد: در موقعیتی که بسیاری از بزرگان انقلابی، مجاهدین را به عنوان مسلمانان انقلابی میشناختند و نزد امام برای آنها وساطت میکردند شهید مطهری انحراف فکری آنها را تشخیص داد و با آنها مقابله کرد و جان خود را در این مسیر از دست داد و از جمله اولین کسانی بود که بعد از انقلاب اسلامی توسط گروه فرقان به شهادت رسید.
آیتالله محامی اظهار کرد: دغدغه برای جامعه اسلامی، فرهنگ دینی و حضور در عرصههای مورد نیاز از ویژگیهای دیگر این شهید است به گونهای که وقتی احساس نیاز میکند دست به قلم شده و برای کودکان کتاب داستان راستان را مینویسد که نشان از ایمان، تعهد، دغدغه و دلسوزی اوست و در زمان شاه هنگامی که حجاب زنان و دختران جامعه اسلامی را در خطر میبیند برای دفاع مقاله مینویسد و آن را جهت چاپ به مجله "زن روز" میدهد و خیلیها از ارائه مقاله به این مجله ایراد گرفتند اما ایشان در پاسخ عنوان میکنند: این مجله را همان افرادی که مخاطب من هستند میخوانند پس باید مقاله من را هم بخوانند.
وی ادامه داد: شهید مطهری عضو شورای عالی انقلاب اسلامی بوده و در جای جای انقلاب اسلامی حضوری عالمانه، عاقلانه و قاطعانه داشت و زندگی، مرگ و شهادت با سعادتی نصیب ایشان شد. نماينده ولیفقیه در سیستان و بلوچستان عنوان داشت: ما باید از این شهید بزرگوار درس بگیریم و در همه عرصههای تعلیم و تربیت که نیاز است حضور پیدا کنیم.
وی ادامه داد: روز گذشته همایش آموزش و پرورش و خیرین مدرسه یار و نیز همایش تقدیر از مدافعان سلامت برگزار شد که ما جهت تقدیر و عرض خداقوت خدمت دوستان رسیدیم و از هر دو مجموعه اصحاب تعلیم و تربیت و اصحاب سلامت تقدیر و سپاسگزاری میکنیم.
آیتالله محامی گفت: ششم اردیبهشتماه سالگرد شهادت شهید بزرگوار حضرت آیتالله عباسعلی سلیمانی نماینده محترم سابق ولیفقیه در استان سیستان و بلوچستان که ایشان سالیان سال در خدمت شما مردم در استان بودند و نتیجه تلاشهای خود را با شهادت گرفتند و روز پنجشنبه ششم اردیبهشت دوستان به دنبال برگزاری مراسمی بودند که با توجه به برگزاری مراسم در شهر قم و حضور فرزندان شهید در این برنامه مقرر شد صبح روز دوشنبه دهم اردیبهشتماه مراسم بزرگداشت اولین سالگرد شهادت شهید عباسعلی سلیمانی در مسجد جامع شهر زاهدان برگزار شود و امیدواریم مردم ما با قدرشناسی از تلاشهای این عالم گرانقدر در این مراسم شرکت داشته باشند.
امام جمعه زاهدان تصریح کرد: ما باید راه این علمای بزرگ و شهیدان فرزانه از جمله شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید مفتح، شهید باهنر، شهید طباطبایی و شهید آیتالله عباسعلی سلیمانی را ادامه دهیم و در جبهه علمی و فرهنگی که دشمن شبیخون فرهنگی زده سرباز و سردار تربیت کنیم.
نماینده ولیفقیه در سیستان و بلوچستان اضافه کرد: برای این کار مردم ما باید فرزندان با استعداد، با ایمان و متعهد خود را به حوزههای علمیه برادران و خواهران بفرستند چرا که در ایام پذیرش حوزههای علمیه قرار داریم و نباید این سنگر خالی بماند.
وی ادامه داد: خانوادهها باید قدر این فرصت را بدانند و از جایگاه حوزههای علمیه آگاه باشند چرا که حوزههای علمیه مکتب خانه امام صادق(ع) و سربازخانه حضرت ولیعصر(عج) است و اگر فرزند مستعدی دارند سهم خود را در ادامه این مسیر ایفا و فرزندان خود را به حوزههای علمیه بفرستند و در مقابل اساتید حوزههای علمیه نیز توفیق این خدمت را قدر بدانند و به درستی استقبال کنند و تلاش و سعی خود را برای تعلیم و تربیت طلاب به کار بگیرند.
نماینده مقام معظم رهبری در سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: این روزها باران رحمت الهی در استان خشک شده ما نازل شده هر چند سیلابها و خسارتهایی هم به همراه داشته است و بنده در دوره قبل سیلاب در مناطق سیل زده حضور پیدا کردم و در این دوره هم به صورت تلفنی از طریق مردم و مسئولان پیگیر کار بودم و همه آنها شکرگزار خداوند بودند و خوشبختانه در شمال استان هم مقدار معتنابهی آب به چاه نیمه آمده و از آن حالت بحران آب خارج شدیم و نیاز به شکر الهی و شکر عمومی دارد.
وی گفت: در دوران خشکسالی در همین خطبههای نمازجمعه مطرح کردم که مردم خشکسالی را باور نکردهاند و نماز باران کمتر خوانده میشود و اگر نماز بارانی خوانده میشود هم جمعیت زیادی در آن شرکت نمیکنند و به قول آقایی مردم به دنبال آب از طالبان بودند و حالا خدای طالبان برای شما آب فرستاده و با وجود اینکه نماز باران نخواندهاید باید شکر این باران را به جای بیاورید و یک شکر عمومی و فراگیر داشته باشید.
امام جمعه زاهدان تصریح کرد: سیلاب اخیر خسارتها و تلفات جانی هم به همراه داشته اما بر حسب گزارش ارائه شده بحران را پشت سر گذاشتیم و خدمات رسانی به میزان مطلوب رسیده و مردم نیز متشکر بودند اما نکته این است که زیرساختها و راههای خراب شده به این زودی قابل ترمیم نیست و درست کردن آن نیاز به زمان و هزینه دارد.
انتهای پیام/